Günümüzde tüm işyerleri, çeşitli sorunlara bağlı olarak personel sağlığına zarar verecek riskler barındırabilmektedir. Bu risklerin önlenebilmesi adına uygulanan bilimsel ve sistematik çalışmalar ise İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamaları olarak adlandırılmaktadır. Her işyerinde izlenmesi zorunlu olan bu uygulamaların yaptırımları, kanunlar tarafından belirtilmektedir. Bu sayede bir işletme ile bağlantısı olan her canlının sağlığını korumak mümkün hale gelmektedir.

Avrupa Birliği tarafından 1980 senesinde ele alınan ve 1989 senesinde 89/391/EEC sayılı direktifle kabul edilmiş olan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, ülkemizde 2012 senesinde yürürlüğe girmiştir. Kısaca İSG olarak adlandırılan bu uygulama, 6331 sayılı iş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu dahilinde hayata geçirilmiştir. Bu sayede Avrupa Birliği geçiş sürecinin daha uyumlu şekilde yönetilmesi hedeflenmiştir.

İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamaları dahilinde faaliyet gösteren her işletme, bir İş Güvenliği Uzmanı ile çalışmak zorundadır. Bu sayede personellere periyodik eğitimlerin verilmesi, işletmelerin risk gruplarının doğru şekilde belirlenmesi, yaşanması muhtemel olan tüm risklerin analitik şekilde hesaplanması, bu riskleri önlemek için atılması gereken en etkili ve verimli adımların planlanması gibi uygulamaları hayatı geçirilebilmektedir.

Günümüzde yasal prosedürler, işletmelerin risk gruplarına bağlı olarak farklı yaptırımlara sahiptir. Az tehlikeli işletmelerde 8 saat, tehlikeli işletmelerde 12 saat, çok tehlikeli işletmelerde ise 16 saat ve üzerinde İSG eğitimi düzenlenmesi zorunludur. Aynı zamanda eğitime katılan personel bilgilerinin ve eğitim sürelerinin de kayıt altına alınması gerekmektedir. Tüm kayıtlar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen müfettişlerce değerlendirilmektedir. Bu sayede kanunların doğru şekilde yürütülmesi ve iş kazalarının önlenmesi mümkün hale gelmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Ne İşe Yarar?

İş Sağlığı ve Güvenliği adımları, işletmelerde yaşanması muhtemel olan kazalar ve sağlık sorunlarını önlemek amacıyla uygulanmaktadır. Bunun için adaptasyon sürecinde, faaliyet gösterilen sürede ve belirli periyotlarda eğitimler düzenlenmektedir. Bu eğitimlere katılım göstermek zorunludur. Aynı zamanda katılımcı personeller, riskler ve koruyucu tedbirler hakkında doğru şekilde bilinçlenme fırsatına sahip olmaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamalarının etkin bir şekilde devam ettirilebilmesi için eğitimlerin belirli aralıklarla tekrarlanması gerekmektedir. Bu eğitimler sırasında işletmede sağlığı olumsuz etkileme riski bulunan durumlar, bu durumlara karşı dikkat edilmesi gereken unsurlar, kullanılması gereken koruyucu ekipmanlar, bu ekipmanların kullanım şekilleri, işletmede görülen güncel iş kazası oranları, bu kazaların sebepleri ve sonuçları gibi çok sayıda konu ele alınmaktadır. Böylece kişiler, güvenli ve konforlu bir çalışma ortamı yaratabilmek için gerekenler hakkında bilinçlenmiş olmaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimleri sırasında, personellerin iş kazaları konusunda resmi haklarını öğrenmeleri de mümkündür. Kanun hükmünde hangi olayların iş kazası olarak değerlendirildiği, haklı olmak için hangi önlemlerin alınması gerektiği, böyle bir durum karşısında hangi adımların izlenmesi gerektiği, tedavi ve tazminat hakları gibi tüm detaylar bu eğitimlerde detaylı bir şekilde aktarılmaktadır. Böylece kişiler, yasal süreçler ve sahip oldukları haklar konusunda da doğru adımları atma fırsatına sahip olmaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamaları, tüm personellerin sağlıklarını korumak adına yürürlüğe girmiş olan hizmetlerdir. Bu nedenle personellerin eğitimleri ciddiye almaları, hijyen koşullarını sağlamaları, iş kazası risklerinden korunmak adına gerekli koordinasyonu sağlamaları ve eksiklikler hakkında üstlerine bilgi aktarmaları büyük bir önem taşımaktadır. Aksi halde hem sağlık hem de kanuni haklar açısından güvenliğin sağlanması mümkün olmayacaktır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Neleri Kapsar?

İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetleri, oldukça kapsamlı ve çok adımlı uygulamalardan meydana gelmektedir. Bu nedenle kapsamını tek bir tanımla yapmak doğru olmamaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamalarının kapsadığı adımları ise kısaca şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Hem genel bağlamda hem de sektörlere özel olarak hazırlanmış çalışma mevzuatları,
• Yaşanan meslek hastalıkları ya da iş kazaları sonucunda ortaya çıkan hukuki süreçler ve sonuçları,
• Tüm personellerin sahip oldukları sorumluluklar ve yasal haklar,
• İşletme hijyeni, düzeni ve temizliği,
• Sektörlere bağlı olarak görülen meslek hastalıkları ve nedenleri,
• İlk yardım uygulamaları,
• Meslek hastalıkları ve iş kazalarından korunmak için uygulanması gereken teknikler,
• Psikolojik ve biyolojik risk etmenleri,
• Ergonomik, kimyasal ve fiziksel risk ögeleri,
• Elle taşıma ve yük kaldırma,
• Ekranlı araçlarla çalışma,
• Parlama, yangın ve patlamaların risk etmenleri,
• Yangından korunma,
• İş ekipmanlarının güvenli bir şekilde kullanılması,
• Elektrik riskleri ve önlemleri,
• Sağlık ve güvenlik işaretleri,
• Tahliye ve kurtarma,
• Kişisel koruyucu ekipman ve donanımların doğru bir şekilde kullanılması,
• Güvenlik kültürü ile İSG genel kuralları,
• İş kazalarından korunma teknikleri ve uygulamalarıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamaları, tüm personellerin sağlıklarını ve yasal haklarını korumak adına yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle tüm personellerin, eğitimlerde belirtilen adımları dikkatli bir şekilde uygulamaları ve yetersiz ya da hatalı durumlar karşısında yetkili üstlerine bilgi vermeleri gerekmektedir. Aksi halde güvenlik ilkelerinin uygulanması ya da sağlık risklerinin önlenmesi mümkün olmayacaktır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Sağlamış Olduğu Yararlar

İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetleri, hem personeller hem de işletme sahipleri açısından sayısız yarar sağlamaktadır. Bu yaptırımlar sonucunda işletmelerde meydana gelen iş kazaları ve meslek hastalıkları oranlarında büyük bir düşüş yaşanmaktadır. Aynı zamanda çalışma ortamının hijyenik, güvenlikli ve konforlu hale dönüşmesi de mümkün hale gelmektedir. Tüm personel ve yetkililerin yasal haklarından mahrum kalmalarını da önleyen İSG hizmetlerinin yararlarını ise kısaca şu şekilde açıklamak mümkündür:

Üretim Güvenliğinin Sağlanması:

Tüm üretim aşamalarında tespit edilen risklerin önlenmesi ve koruyucu önlemlerin alınması prensibine dayanan uygulamalardır. Bu sayede üretimin sorunsuz ve en etkili şekilde sürdürülmesi mümkün hale gelmektedir. Bu durum sonucunda ise hem üretim kazalarının önlenmesi hem de üretim kapasitesinin artış göstermesi gibi avantajlar elde edilmiş olmaktadır. Böylece işletmelerin kar oranları ve personellerin çalışma koşulları iyileşme göstermektedir.

Personel Güvenliğinin Sağlanması:

Tüm İş Sağlığı ve Güvenliği ilkelerinin temelini oluşturan prensiplerdir. İş faaliyetlerinin herhangi bir sürecinde rol alan tüm personellerin meslek hastalıklarına yakalanmaları ve iş kazası geçirme risklerinin önlenmesine dayanmaktadır. Aynı zamanda beden ve ruh bütünlüğünün sağlanması da mümkün hale gelmektedir. Böylece kişilerin odakları ve verimlilikleri büyük oranda artış göstermekte; işletmeler ise başarı hedeflerine çok daha istikrarlı bir şekilde ulaşmaktadır.

İşletme Güvenliğinin Sağlanması:

İşletmelerde tespit edilen risk faktörleri karşısında alınan koruyucu önlemler, işletmelerin güvenliğini sağlamak açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu önlemler ile iş kazaları nedeniyle ortaya çıkması muhtemel olan makine arızaları, patlamalar, yangınlar ya da makinelerin devre devre dışı kalması gibi durumları engellemek mümkün olmaktadır. Böylece ticari faaliyetlerin iş planlamasına uygun şekilde ve bütçe aşımı yaşanmadan tamamlanması mümkün hale gelmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği ilkeleri; zehirlenme, elektrik çarpması, cilt hastalıkları, kesikler, kemik kırılmaları, yaralanmalar, uzuv kayıpları, organ deformasyonları, tekil ya da toplu ölüm vakalarının yaşanmasını önlemekten sorumludur. Aynı zamanda işletmelerde belirlenen tüm süreçlerin sorunsuz şekilde tamamlanması, vakit ve nakit kayıplarının yaşanmaması adına da oldukça mühim uygulamalardır. Bu nedenle kanuni yaptırımların eksiksiz şekilde tamamlanması ve belirtilen periyotların düzenli şekilde takip edilmesi gerekmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Amacı Nedir?

İş Sağlığı ve Güvenliği ilkeleri, oldukça kapsamlı uygulamaları bir arada ele almaktadır. Bu süreçte ise kimya, fizik, tıp, iktisat, istatistik, matematik, ergonomi, sosyoloji ve biyoloji gibi bilimlerden yardım almaktadır. Bu sayede işletmelerde yürütülen tim iş süreçlerinin güvenli bir şekilde tamamlanması mümkün hale gelmektedir.

Yapılan araştırmalar, yaşanan iş kazaları ve geçirilen meslek hastalıklarının büyük oranda önlenebilir olduğunu kanıtlamıştır. Bunun için İSG ilkelerinin doğru ve eksiksiz şekilde uygulanması gerekmektedir. Bu bağlamda İş Sağlığı ve Güvenliği amacı; sağlıklı, güvenli ve verimli bir çalışma ortamı hazırlama olarak tanımlanabilmektedir.